مبانی نظری و پیشینه تحقیق فراشناخت
فرمت فایل دانلودی: .zipفرمت فایل اصلی: DOCX
تعداد صفحات: 41
حجم فایل: 61
قیمت: 20000 تومان
بخشی از متن:
مبانی نظری و پیشینه تحقیق فراشناخت
تعداد صفحات : 41
فرمت : word (قابل ویرایش)
کاملترین و به روزترین در سطح اینترنت
دارای پیشینه داخلی و خارجی جدید (1388-1397)
دارای منابع فارسی و انگلیسی جدید
فاقد غلط املایی و نگارشی.
رفرنس دهی و پاورقی استاندارد.
بخشی از متن فایل :
فراشناخت
مفهوم
فراشناخت نخستین بار توسط فلاول مطرح شد. وی فراشناخت را هر گونه دانش یا کنش
شناختی تعریف می کند که موضوع آن شناخت یا تنظیم شناخت است. فراشناخت با شناخت
تفاوت دارد. فراشناخت به دانش فرد درباره کلیه ی فرایندهای شناختی یادشده و نیز
نحوه به کارگیری آنها جهت تحقق اهداف یادگیری اطلاق می شود (فلاول (1976) به نقل
از صادقی و محتشمی، 1389). در فراشناخت تأکید عمده بر آگاهی موجود انسانی از نظام
شناختی خود است. افراد دارای قدرت بالای فراشناختی در فهم و روابط بین واقعیات مسئله
دقّت می کنند، راه حل انتخابی خود را بررسی می نمایند، مسائل پیچیده را در قالب
مراحل جزئی تری تحلیل می نمایند و با سؤال کردن از خود، جریان تفکرشان را کنترل می
کنند (پانائورا [1](2003)،
نقل از صادقی و محتشمی، 1389).
اصطلاح
فراشناخت به دانش ما درباره ی فرایندهای شناختی خودمان و چگونگی استفاده بهینه از
آنها برای رسیدن به هدف های یادگیری گفته می شود (بایلر[2]
و اسنومن[3]،
1993). به سخن دیگر فراشناخت دانش یا آگاهی فرد از نظام شناختی خود او یا دانش
درباره دانستن است. دانش فراشناختی ما را یاری می دهد تا، به هنگام یادگیری و
دانستن امور، پیشرفت خود را در نظر بگیریم. همچنین این دانش به ما کمک می کند تا
نتایج تلاش هایمان را ارزیابی کنیم و میزان تسلط خود را بر مطالبی که خوانده ایم
بسنجیم. نخستین بار هارلو[4]
(1949) مفهوم یادگرفتن یادگیری را در یک رشته آزمایش که با میمون ها انجام داد
مطرح ساخت. در ای آزمایش میمون ها وادار می شدند تا مسائلی را که به آنها داده می
شد حل کنند. یافته جالب هارلو این بود که میمون ها هر چه مسائل بیشتری را حل می
کردند در حل مسائل تواناتر می شدند.یعنی میمون ها یاد گرفتند که چگونه یاد بگیرند.
روانشناسان پیرو رویکرد خبر پردازی در دهه اخیر، به جای مفهوم یاد گرفتن یادگیری
هارلو، از اصطلاح فراشناخت استفاده کرده اند. هم یاد گرفتن یادگیری و هم فراشناخت
به این واقعیت اشاره می کنند، که بر اثر پیشرفت یادگیری یادگیرندگان نه تنها دانش
شناختی کسب می کنند بلکه بر چگونگی شناخت خود نیز آگاه می شوند یعنی به دانش
فراشناختی نیز دست می یابند.
پیتر[5]
و دی گروت[6]
(1990) فراشناخت را اولین مؤلفه مهم در یادگیری خود گردان دانسته اند و آن را شامل
راهبردهای برنامه ریزی[7]،
بازبینی[8]
و اصلاح شناخت[9]
یا راهبردهای شناختی معرفی کرده اند. فلاول (1976) فراشناخت را به عنوان آگاهی از
شناخت و فرایندهای شناختی و کنترل، تنظیم و بازبینی فعالانه شناخت تعریف کرد.
متکالفه[10]
و شیمامورا[11]
(2008) فراشناخت را وسیله دستکاری و نظم بخشی فرایندهای شناختی می دانند( نقل از
صفری و محمد جانی، 1390). براون (1985) فراشناخت را به دو صورت آگاهی فرد از
فعالیت ها یا فرایندهای شناختی خود و روش های به کار رونده برای تنظیم فرایندهای
شناختی بیان می کند. رابطه مفهوم فراشناخت به عنوان مفهومی متداول در تعلیم و
تربیت با فرایند یادگیری انکارناپذیر است. محققان و متخصصان تعلیم و تربیت به طور
گسترده به نوع و سطح دانش مورد نیاز فراگیران علاقه مند هستند و این مستلزم تأکید
نظام های آموزشی بر آموزش فراشناختی و یادگیری "چگونه یاد گرفتن" است تا
فراگیران بتوانند در برخورد با مسائل گوناگون به طور مستقل بیاندیشند. فراشناخت به
استعداد درک و کنترل مطلب مورد یادگیری گفته می شود و نقش بسیار مهمی در بهبود و
گسترش عملکردهای شناختی دارد و می تواند مهارت های یادگیری فراگیران را توسعه
بخشد. فراشناخت نقش اساسی در یادگیری موفقیت آمیز ایفا می کند و هر چه توانایی های
شناختی فراگیر بالاتر باشد، فرایند یادگیری موفقیت آمیز تر خواهد بود. به عبارتی
فراگیر باید در یادگیری خود نقش فعال ایفا کند و یاد بگیرد که یادگیری خود را
ارزیابی کند و اگر راهبردهای یادگیری اش موفق نبود، از راهبردهای جدید استفاده
کند(نقل از صادقی و محتشمی، 1389).
اندرسون[12]
( 1995 ) با بررسی پژوهش های انجام شده در باب یادگیری و آموزش فراشناختی 14 اصل
را در یک آموزش موفق ذکر می کند که عبارتند از :
1.
اصل فرایند (تاکید بر
فرایند ها نه بر نتایج )
2.
اصل تعمق آگاهی از
راهبردهای یادگیری و مهارت های خود تنظیمی
3.
اصل هیجانی: تعامل بین
شناخت، فراشناخت و اجزای هیجانی
4.
اصل عمل کردی: هوشیاری
به عمل کرد دانش و مهارتهای خود تنظیمی
5.
اصل انتقال: انتقال و
تعمیم مطالب
6.
اصل زمینه ای: کاربرد
راهبردهای یادگیری و مهارت خود تنظیمی در زمینه ها و زمان های مناسب
7.
اصل خود تشخیصی: خود
تنظیمی یادگیری و تشخیص توان خود
8.
اصل فعالیت: ایجاد تعادل
مطلوب بین کمیّت و کیفیت
9.
اصل چهارچوب بندی: تفویض
مسئولیت های یادگیری به دانش آموزان
10.
اصل نظارت: ارتباط با
ناظران خارجی برای نظارت بر فعالیت دانش آموزان
11.
اصل مشارکت
12.
اصل هدف: تاکید بر
فرایندهای شناختی عمیق تر
13.
اصل بیش مفهومی: مفاهیم
جدید براساس دانسته های قبلی فرا گرفته می شوند.
14.
اصل مفهوم یادگیری:
یادگیری بایستی بر اساس مفاهیم فعلی دانش آموزان طراحی شود.
معلمان
باید مهارت های برنامه ریزی، بازنگری، ارزشیابی و تجدید نظر را مورد توجه قرار
دهند و بر اساس الگوی موجود مسئولیت ها را به دانش آموزا ن تفویض کنند و پس از جمع
آوری اطلاعات، درگیر برنامه ریزی و ساخت مدل فراشناختی شوند و مدام پیشرفت خود را
ارزشیابی و راهبردهای لازم برای رسیدن به هدف را انتخاب کنند. این همان مفهوم
فراشناخت در مدرسه است (نقل از عبدوس،1380).
پژوهش
های مربوط به فراشناخت نشان می دهد که "برنامه ی مطالعه" – راهبردهای یادگیری و نظارت بر مؤثر بودن راهبردهای
مورد استفاده تأثیری مهم بر فرایند یادگیری فراگیران دارد و مشکلات فراگیران در
یادگیری را ناشی از ضعف مهارت های فراشناختی آنها می داند (ونگ[13]،
1985 و باکر[14]،
1982). با توجه به اهمیت مهارت های فراشناختی در یادگیری فراگیران، برخی از صاحب
نظران برنامه درسی (بروان، 1998) سعی کرده اند تا برنامه هایی را طراحی کنند که
مهارت های آموزشی نظیر پیش بینی، کنترل، خلاصه کردن و نظارت بر یادگیری را به
فراگیران آموزش دهند تا در ارتقای آگاهی فراشناختی آنها مؤثر باشد. همچنین باکر
(1982) مهارت های فراشناختی را به اندازه ی مهارت های شناختی با اهمیت می داند،
چون باعث بهبود عملکرد فراگیران در تکلیف شان می شود. سراو[15]
(1998)راه های تقویت تفکر را در ارائه ی الگوهای تفکر فراشناختی یا کنترل و تنظیم
افکار به وسیله معلم می داند. دو رویکرد که برای تقویت راهبردهای فراشناختی مهم
تلقی می شود، راهبردهای پرورش و ایجاد محیط اجتماعی حمایت کننده و نوع محتوا که
یکی دانش درباره ی حوزه ای خاص و دیگری دانش درباره ی خود، به عنوان یادگیرنده می
باشد (واتکینز[16]،
2005).
2-21. مهارت فراشناخت
برخی از مهارت های
فراشناختی عبارتند از:
1.
تجزیه و تحلیل
مراحل دستیابی به نتیجه ی مورد نظر
2.
نقد محتوا و متن درس
3.
استدلال بر انتخاب های
گوناگون
4.
استدلال و عمل کردن بر
اساس معیارهای صحیح
5.
برقراری ارتباط میان
رویدادها، واقعیت ها، مفاهیم و اصول مطرح شده در درس ها
6.
گفتگو درباره ی ماهیت
دانش یا مهارت مورد یادگیری
7.
عرضه ی چشم اندازهای
متعدد و متفاوت برای حل مسائل
8.
نقد و بررسی راه حل های
مورد استفاده برای حل مسائل (سلیمانپور، 1388).
2-22. ضرورت آموزش مهارت
فراشناخت
هدف اساسی آموزش فراشناختی، خودکنترلی[17]
و خودآموزی[18]
است تا فراگیران یادگیرندگان مستقلی شوند که بتوانند فرآیندهای شناختی و یادگیری
شان را در جهت اهداف تعیین شده خود، هدایت، نظارت واصلاح کنند(فلاول، 1988). بسیار
از مشکلات یادگیری و انتقال یادگیری ناشی از فقدان مهارت ها و راهبردهای فراشناختی
است. مهارت ها و راهبردهای یاد شده به فرد امکان انتخاب، کنترل، نظارت، مدیریت و
در نتیجه بهبود فرآیندهای شناختی را می دهد. بنابراین لازم است فراگیران در زمینه
مهارت هایی از قبیل نظام دهی، نظارت بر خود، برنامه ریزی و تعیین هدف، آموزش لازم
را ببینند تا بر راهبردهای شناختی تصمیم یافته مسلط شوند و پایه یادگیری های جدید
ایجاد شود. در غیر این صورت حل تکالیف جدید که قبلا با آن مواجه نشده اند، برایشان
مشکل است. آموزش چنین راهبردهایی یعنی آموزش فراشناختی از آموزش شناختی متمایز است
(پالینسکار[19]
و براون، (1984) نقل از مصر آبادی،1380). آموزش شناختی مستلزم آموزش راهبردهای
ویژه تکالیف است، در صورتی که آموزش فراشناختی بر آموزش فنون نظارت، ارزیابی و
نحوه استفاده از راهبردهای شناختی تاکید دارد (لاپر[20]،
1982). برای شناخت این دو نوع آموزش به تفاوت آموزش فعّال و انفعالی اشاره می شود.
آموزش انفعالی به عنوان رویکردی در آموزش مهارتهای شناختی مطرح می شود که روی
محتوا انجام می گیرد. با این آموزش فراگیران از اهمیت و کارآمدی راهبردهای مورد
استفاده خود اطلاعی ندارند و بر کارکرد آنها نظارت نمی کند. به عنوان مثال به
فراگیر آموزش داده می شود که حاشیه نویسی و یا خط کشی زیر مطالب را انجام دهد،
بدون اینکه این کار را به او بگویند (پالینسکار و بروان، 1984). یافته های پژوهشی
مشخص می کنند که چنین روش هایی به نگهداری و تعمیم راهبردهای آموخته شده منجر نمی
شود (چن[21]
و چل[22]،
1993). آموزش فراشناختی، رویکرد فعالانه به آموزش است که طی آن به اهمیت و موقعیت
کاربرد راهبردها و فرآیندهای شناختی پرداخته می شود. فراگیر می داند که باید زیر
نکات مهم را خط بکشد و این کار برای او چه نفعی خواهد داشت و با این کار بازده
یادگیری او افزایش خواهد یافت. در این نوع آموزش هدایت و نظارت بر فعالیت ها و
فرآیندهای شناختی آموزش داده می شود (پالینسکار و بروان، (1984) نقل از مصر آبادی،
1380).
[1] Pana.oora
[2]
Beyler
[3] Snowman
[4] Harlloo
[5]
Peter
[6] Diegrout
[7]
Methods of planning
[8]
Control
[9]
Acquainted correction
[10]
Motkaloufe
[11]
Shimamura
[12] Anderson
[13] Vong
[14] Baker
[15] Serow
[16] Wattkinz
[17]
Self control
[18]
Self study
[19] Palinskar
[20] Laper
[21]
Chan L
[22]
Chele PV
مبانی نظری و پیشینه تحقیق فراشناخت
در تحقیقی که مهبد و یوسفی (1396) با موضوع بررسی رابطه فراشناخت و خودناتوان سازی با واسطه گری خودکارآمدی عمومی انجام دادند به این نتیجه رسیدند که مدل پیشنهادی با داده های این پژوهش برازش مناسبی دارد. فراشناخت به نحو مستقیم توانست خودناتوان سازی را پیش بینی کند. یافته ها نشان دادند که فراشناخت از طریق واسطه گری خودکارآمدی عمومی، به نحو غیرمستقیم نیز خودناتوان سازی را پیش بینی می کند. نقش واسطه ای خودکارآمدی عمومی با استفاده از آزمون بوت استراپ معنادار بود.
· دروگر، الهه و فتحی آشتیانی، علی. (1397)، بررسی ویژگی های روان سنجی مقیاس فراشناخت بازی های آنلاین. اندازه گیری تربیتی، دوره 8، شماره 31. صص 151-166.
· شریعتی، مرضیه، طالب نیا، قدرت اله و رویایی، رمضانعلی. (1397)، بررسی اثر میانجی خود رهبری بر ارتباط بین فراشناخت و رفتار تصمیم گیری حسابداران مدیریت. حسابداری ارزشی و رفتاری، دوره 3، شماره 5. صص 101-129.
· منجم، عارفه و ابراهیمی، مرضیه سادات. (1396)، رابطه باورهای فراشناخت و ذهن آگاهی و پذیرش و عمل با سلامت عمومی دانشجویان. طب انتظامی، دوره 6، شماره 1. صص 31-42.
· مهبد، مینا و یوسفی، فریده. (1396)، بررسی رابطه فراشناخت و خودناتوان سازی با واسطه گری خودکارآمدی عمومی، راهبردهای شناختی در یادگیری، دوره 5، شماره 8، صص 39-59.
· راجزی اصفهانی، سپیده و همکاران. (1395)، کاربرد فراشناخت درمانی در کاهش نشانه ها و افزایش سطح عملکرد در اختلال وسواس – اجبار مقاوم به درمان دارویی: مطالعه موردی، طب توانبخشی، دوره 5، شماره 2، صص 40-51.
· اصولی، اعظم، شریعتمدار، آسیه و کلانترهرمزی، آتوسا. (1395)، بررسی رابطه باورهای فراشناخت با خود-تنظیمی تحصیلی و تعارض والد-نوجوان، فرهنگ مشاوره و روان درمانی، دوره 7 ، شماره 27. صص 83-104.
· سوری، احمد، آزادمرد، شهنام، زاهدی، امید و عاشوری، جمال. (1394)، تاثیر فراشناخت درمانی و آموزش مولفه های هوش معنوی بر اختلال اضطراب فراگیر دانشجویان، آموزش بهداشت و ارتقای سلامت ایران، دوره 3 ، شماره 4، صص 349-359.
· بیرامی، منصور و طباطبایی، سیدمحمد. (1394)، پیش بینی سبک های تفکر بر اساس مولفه های فراشناخت، مجله روانشناسی، دوره 19 ، شماره 1. صص 71-87.
· محمدی فر، محمدعلی، کافی انارکی، ملیکا و نجفی، محمود. (1393)، نقش فراشناخت و هیجانات منفی در پیش بینی رفتار سوء مصرف مواد. اعتیاد پژوهی، دوره 8 ، شماره 29. صص 65-76.
· زارع، حسین و محمدی احمدآبادی، ناصر. (1390)، تاثیر آموزش فراشناخت در حل مسایل ریاضی دانش آموزان، رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، دوره 2 , شماره 3، صص 161-175.
· دل آور، بهارک، دولتشاهی، بهروز و پورشهباز، عباس. (1391)، نقش فراشناخت در تبیین علائم و نشانه های اضطراب، پژوهشهای روان شناختی. دوره 15 , شماره 2. صص 88-100.
· شاه قلیان، مهناز، آزادفلاح، پرویز، فتحی و آشتیانی، علی. (1391)، مقایسه مولفه های فراشناخت و نارسایی های شناختی بر اساس ابعاد شخصیتی. مجله علوم رفتاری، دوره 6 ، شماره 2. صص 125-130.
...........................................
مبانی نظری و پیشینه تحقیق فراشناخت
پرداخت با کلیه کارتهای عضو شتاب امکان پذیر است.