فهرست مطالب
عنوان صفحه
چکیده ...................................................................................... 1
مقدمه ...................................................................................... 2
فصل اول : کلیات تحقیق........................................................... 4
1-1 بیان مسئله : ....................................................................... 5
1-2 اهمیت و ضرورت انجام تحقیق : ............................................... 7
1-3 اهداف تحقیق: ...................................................................... 8
1-3-1 هدف کلی : ....................................................................... 8
1-3-2 اهداف جزئی : .................................................................... 8
1-4 سؤالات تحقیق: .....................................................................8
1-4-1 فرضیههای تحقیق : ............................................................ 8
1-5 روش اجرا : ............................................................................9
1-5-1 نوع روش تحقیق : ...............................................................9
1-5-1-1 روش گردآوری اطلاعات : .....................................................9
1-5-1-2 روشها و ابزار تجزیهوتحلیل دادهها : .................................... 10
1-6 پیشینه تحقیق : ................................................................... 10
1-7 کفر : ................................................................................... 12
1-7-1 معنای لغوی : .....................................................................13
1-7-2 انکار اصول دین : ................................................................. 14
1-7-3 معنای اصطلاحی : .............................................................. 15
1-7-4 تقابل مفهوم « کفر» با دو مفهوم « ایمان » و « اسلام »: .............16
1-8 ایمان: .................................................................................. 16
1-8-1 اسلام : ............................................................................ 27
1-8-2 ایمان تصدیقی : ..................................................................32
1-8-3 ایمان به خدا: ..................................................................... 33
1-8-4 ایمان به لقاءالله و آخرت : ...................................................... 34
1-8-5 کمترین حد تصدیق و معرفت برای ایمان : ................................. 37
1-9 نقش ولایت در زندگی : ........................................................... 38
1-9-1 خروج از ظلمات به نور : .........................................................38
1-9-2 رهایی از نوع محرومیت : ...................................................... 38
1-9-3 قرار گرفتن در زنجیره و شبکه اولیای الهی: ............................... 39
1-9-4 برخورداری از حمایت و نصر : .................................................. 39
1-9-5 پیوستن به شبکه ولایت : ......................................................40
1-10 نسبت کفر و ایمان : ............................................................. 40
1-10-1 نسبت ذکر و ایمان : ........................................................... 42
1-10-2 استقرار ایمان در گرایشها : ................................................ 43
1-10-3 استقرار ایمان در رفتارها : ...................................................44
1-10-4 استقرار ایمان در موضعگیریها : .......................................... 45
1-10-5 استقرار ایمان در روابط با مؤمنین : ........................................45
1-10-6 استقرار ایمان در دینداری و طلب روزی : ................................45
1-10-7 استقرار ایمان در ابتلائات : .................................................. 47
فصل دوم : اقسام کفر از منظر مذاهب خمسه .......................... 50
2-1 معنای قرآنی کفر : ................................................................. 51
2-2 اقسام کفر از منظر متکلمان : ................................................... 56
2-2-1 کفر انکار : ......................................................................... 56
2-2-2 کفر جحود : ........................................................................ 56
2-2-3 کفر عناد : .......................................................................... 56
2-2-4 کفر نفاق : ......................................................................... 57
2-3 اقسام کفر در کلام امام صادق (علیهالسلام) : .............................57
2-3-1 کفر جحود : .........................................................................57
2-3-2 انکار ربوبیت : ...................................................................... 57
2-3-3 انکار همراه شناخت : ........................................................... 57
2-3-4 کفر عصیان : ....................................................................... 58
2-3-5 کفر برائت : ..........................................................................58
2-3-6 کفر نعمت : .........................................................................58
2-3-7 کفر مطلق : .........................................................................58
2-4 شرک : ..................................................................................58
2-4-1 فجور : ............................................................................... 60
2-4-2 ظلم : ................................................................................ 61
2-4-3 اعتداء : .............................................................................. 64
2-4-4 کافر : .................................................................................. 66
2-5 اقسام کافران : ........................................................................67
2-6 احکام کافر : ............................................................................ 67
2-7 وجوه کفر : .............................................................................. 68
2-7-1 کفر، برتریجویی است : ..........................................................69
2-7-2 کفران نعمت : ........................................................................69
2-7-3 التزام همهجانبه : ...................................................................70
2-7-4 برائت از کفر : ........................................................................71
2-7- 5 کفر یعنی پوشانیدن : ........................................................... 74
فصل سوم : شرایط و احکام کفر : ............................................... 79
3-1 کفر و کافر از دیدگاه فقهای شیعه و اهل سنت: ............................... 80
3-1-1 دیدگاه اهل سنت : ................................................................ 82
3-1-1-1 کفر در فقه حنفی: .............................................................. 90
3-1-1-2 آثار مکتوب فقهی درباره الفاظ کفر : ........................................ 91
3-1-2 کفریات در زبان فارسی: ...........................................................92
3-1-3 معیارهای تکفیر: .....................................................................93
3-2 مباحث مربوط به تکفیر در سالهای اخیر : ......................................94
3-2-1 عبارات کفرآمیز فارسی: .......................................................... 96
3-2-2 طبقهبندی کفریات زبانی : ........................................................96
3-2-3 اتهام تکفیر به شیعه : ............................................................. 97
3-3 موجبات کفر در قرآن : ................................................................. 98
3-3-1 کسی که بهجای خدا، غیر او را برگزیند و یا برای او شریک قرار دهد: . 99
3-3-2 انکار قرآن: ............................................................................ 99
3-3-3 انکار خدا و رسول: .................................................................. 99
3-3-4 انکار معجزات و قیامت : ............................................................ 99
3-4 الفاظ کفر و بیایمانی در روایات : .................................................. 101
3-4-1 بررسی و تحلیل روایات : .......................................................... 102
3-5 مرتب و اقسام کفر مخالفان : ....................................................... 103
3-5-1 کفر اهل کتاب: ........................................................................104
3-5-2 کفر مرتد : ............................................................................. 107
3-5-3 ارتداد صحابه : ........................................................................ 110
3-5-4 موضع فقهای شیعه درباره کفر عامه: .......................................... 111
3-5-5 فرع انگاری امامت : ................................................................. 112
3-5-6 امامت، یک اصل دینی: ............................................................ 112
3-6 بررسی و تحلیل اقوال فقها : ........................................................ 113
3-6-1 امامت به منزله اصل در مذهب : ................................................ 115
الف) اصول اسلام و اصول ایمان: ......................................................... 116
ب) اصول دین و اصول مذهب : ............................................................. 116
3-7 بررسی اقوال قائلین به اصل مذهب بودن امامت : ............................. 116
3-7-1 حکم مستضعفان : ................................................................... 116
فصل چهارم : نتیجهگیری: .............................................................. 118
4-1 نتیجه گیری : ............................................................................. 119
4-2 پیشنهادات: ................................................................................124
4-3 منابع : ..................................................................................... 125
چکیده انگلیسی : .............................................................................130